АМОРТИЗАЦИЯ ХАРАЖАТЛАРИ

Бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги қонун ҳужжатларига мувофиқ солиқ тўловчи томонидан ҳисобга олинадиган асосий воситалар ва номоддий активлар ушбу модданинг қўлланилиши мақсадида амортизация қилинадиган мол-мулк деб эътироф этилади.

Қуйидагилар амортизация қилинмайди:

• 1) ер участкалари ва табиатдан фойдаланишга доир бошқа объектлар (сув, ер ости бойликлари ва бошқа табиий ресурслар);
• 2) маҳсулдор чорва моллари;
• 3) ахборот­кутубхона фонди;
• 4) музей ашёлари;
• 5) қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда консервациялашга ўтказилган асосий воситалар;
• 6) моддий маданий мерос объектлари;
• 7) умумий фойдаланишдаги автомобиль йўллари, йўлаклар, сайилгоҳлар, хиёбонлар, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари тасарруфида бўлган ободонлаштириш иншоотлари;
• 8) қиймати илгари тўлиқ чегирилган мол­мулк;
• 9) асосий воситалар ва номоддий активлар таркибига ўтказилмаган капитал қўйилмалар..

Солиқ солиш мақсадида амортизация қилиниши керак бўлган мол-мулк амортизациянинг қуйидаги энг юқори нормалари билан гуруҳларга тақсимланади:

Кичик гуруҳлар тартиб рақами	Асосий воситаларнинг номи	Амортизациянинг йиллик энг юқори нормаси, фоизларда
I. Бинолар, иморатлар ва иншоотлар		3%
1	Бинолар, иморатлар	5%
2	Нефть ва газ қудуқлари
3	Нефть-газ омборлари
4	Кема қатнайдиган каналлар, сув каналлари
5	Кўприклар
6	Дамбалар, тўғонлар
7	Дарё ва денгиз причал иншоотлари
8	Корхоналарнинг темир йўллари
9	Қирғоқни мустаҳкамловчи, қирғоқни ҳимояловчи иншоотлар
10	Резервуарлар, цистерналар, баклар ва бошқа сиғимлар
11	Ички хўжалик ва хўжаликлараро суғориш тармоғи
12	Ёпиқ коллектор-дренаж тармоғи
13	Ҳаво кемаларининг учиш-қўниш йўллари, йўлаклари, тўхташ жойлари
14	Боғларнинг ва ҳайвонот боғларининг иншоотлари
15	Спорт-соғломлаштириш иншоотлари
16	Иссиқхоналар ва парниклар
17	Бошқа иншоотлар
II. Узатиш қурилмалари
1	Электр узатиш ҳамда алоқа қурилмалари ва линиялари	8%
2	Ички газ қувурлари ва қувурлар
3	Водопровод, канализация ва иссиқлик тармоқлари
4	Магистрал қувурлар
5	Бошқалар
III. Куч-қувват берадиган машиналар ва ускуналар
1	Иссиқлик техника ускуналари	8%
2	Турбина ускуналари ва газ турбиналари қурилмалари
3	Электр двигателлари ва дизель-генераторлар
4	Комплекс қурилмалар
5	Бошқа куч-қувват берадиган машиналар ва ускуналар (ҳаракатланувчи транспортдан ташқари)
IV. Фаолият турлари бўйича иш машиналари ва ускуналар (ҳаракатланувчи транспортдан ташқари)
1	Иқтисодиётнинг барча тармоқларига тегишли машиналар ва ускуналар	15%
2	Қишлоқ хўжалиги тракторлари, машиналари ва ускуналари
3	Коммутациялар ва маълумотларни узатиш рақамли электрон ускуналари, рақамли тизимлар узатишускуналари, рақамли алоқа ўлчов техникаси
4	Йўлдош, уяли алоқа, радиотелефон, пейжинг ва транкинг алоқа ускуналари
5	Узатишлар тизимлари коммутацияларининг ўхшаш ускуналари
6	Киностудияларнинг махсус ускуналари, тиббий ва микробиология саноати ускуналари
7	Компрессор машиналари ва ускуналари
8	Насослар
9	Юк кўтариш-транспорт, юк ортиш-тушириш машиналари ва ускуналари, тупроқ, карьер ҳамда йўл-қурилишишлари учун машиналар ва ускуналар
10	Устун-қозиқ қоқиш машиналари ва ускуналари, майдалаш-янчиш, саралаш, бойитиш ускуналари
11	Технологик жараёнлар учун барча турдаги сиғимлар
12	Нефть қазиб чиқариш ва бурғулаш ускуналари
13	Бошқа машиналар ва ускуналар
V. Ҳаракатланувчан транспорт
1	Темир йўлнинг ҳаракатдаги таркиби	4%
2	Денгиз, дарё кемалари, балиқчилик саноати кемалари
3	Ҳаво транспорти
4	Автомобиль транспортининг ҳаракатдаги таркиби, ишлаб чиқариш транспорти	20%
5	Енгил автомобиллар
6	Саноат тракторлари
7	Коммунал транспорт	10%
8	Махсус вахта вагонлари
9	Бошқа транспорт воситалари	20%
VI. Компьютер, периферия қурилмалари, маълумотларни қайта ишлаш ускуналари
1	Компьютерлар	20%
2	Периферия қурилмалари ва маълумотларни қайта ишлаш ускуналари
3	Нусха кўчириш-кўпайтириш техникаси
4	Бошқалар
VII. Бошқа гуруҳларга киритилмаган асосий воситалар
1	Кўп йиллик дов-дарахтлар	10%
2	Бошқалар	15%

Қудратилла ИСЛОМОВ,
Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Малака ошириш маркази ўқитувчиси.

 

---

➤ TELEGRAM: 👉https://t.me/soliq_plus

🔰FACEBOOK: https://fb.com/Soliqplusuz

---

---